Mô tả hệ
thống các cơ quan hành chính nhà nước, phân tích các đặc điểm cơ bản của nền
hành chính nhà nước ta hiện nay và trình bày phương hướng cải cách tổ chức bộ
máy hành chính nhà nước?
I. Khái quát về bộ máy
hành chính nhà nước
- Bộ máy hành chính nhà
nước được thiết lập để thực thi quyền hành pháp: có quyền lập quy (ban hành các
văn bản pháp quy dưới luật như Nghị quyết của Chính phủ, Nghị định, quyết
định…) và quyền hành chính (quyền tổ chức ra bộ máy, tổ chức và điều hành các
hoạt động kinh tế xã hội…)
- Các nguyên tắc tổ chức
và hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước
+ Đặt dưới sự lãnh đạo
của đảng, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng
+ Dựa vào dân, sát dân,
lôi cuốn dân tham gia quản lí, phục vụ lợi ích chung của quốc gia và lợi ích
của công dân
+ Quản lí theo pháp luật
và bằng pháp luật
+ Tập trung dân chủ
+ Kết hợp quản lí theo
ngành và lĩnh vực với quản lí theo lãnh thổ
+ Phân biệt và kết hợp sự
quản lí nhà nước với quản lí kinh doanh
+ Phân biệt hành chính
điều hành và hành chính tài phán.
Hành chính điều hành:
thực hiện chức năng quản lí các công việc hàng ngày của chính phủ dựa trên các
nghị quyết của Đảng, quốc hội, có nhiệm vụ quyền hạn như dự báo tình hình, ra
quyết định trên các mặt kế hoạch, chính sách, chủ trương, biện pháp cụ thể
Hành chính tài phán: có
chức năng giải quyết các khiếu kiện hành chính của công dân đối với các quyết
định và hành vi chính của các cơ quan hành chính nhà nước theo trình tự tố tụng
tư pháp
+ Kết hợp chế độ làm việc
tập thể với chế độ một thủ trưởng.
1. Tổ chức bộ máy hành
chính nhà nước ở trung ương
- Chính phủ do quốc hội
bầu ra theo đề nghị của Chủ tịch nước tại kì họp thứ nhất của mỗi khóa quốc
hội, đồng thời giao cho Thủ tướng chính phủ đề nghị danh sách các bộ trưởng và
thành viên khác của chính phủ (nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền, tổ chức, hình
thức hoạt động)
- Nhiệm vụ, quyền hạn của
thủ tướng chính phủ
- Bộ và Bộ trưởng (phân
loại, nhiệm vụ và quyền hạn quản lí nhà nước, cơ cấu tổ chức bộ máy, mối quan
hệ của Bộ trưởng với các cơ quan quản lí nhà nước)
2. Bộ máy hành chính ở
địa phương
- Theo nghĩa rộng, hành
chính địa phương nằm trong bộ máy hành chính nhà nước – là yếu tố cấu thành hệ
thống các cơ quan thực thi quyền hành pháp, tức là bao gồm cả hội đồng nhân dân
và ủy ban nhân dân
- Theo nghĩa hẹp, hành
chính địa phương chỉ nhằm chỉ hệ thống các cơ quan chấp hành và cơ quan hành
chính địa phương – ủy ban nhân dân các cấp. Lưu ý vai trò hai tư cách của ủy
ban nhân dân – cơ quan hành chính nhà nước địa phương.
- Nhiệm vụ quyền hạn của
ủy ban nhân dân
- Cơ cấu của ủy ban nhân
dân
- Hoạt động của ủy ban
nhân dân
- Nhiệm vụ và quyền hạn
của chủ tịch ủy ban nhân dân
3. Các nguyên tắc quản lí
hành chính nhà nước
- Đảng lãnh đạo, nhân dân
làm chủ, nhà nước quản lí
- Tập trung dân chủ
- Kết hợp quản lí theo
ngành với quản lí theo lãnh thổ
- Phân định và kết hợp
tốt chức năng quản lí nhà nước về kinh tế với chức năng quản lí kinh doanh của
các tổ chức kinh tế
- Nguyên tắc pháp chế xã
hội chủ nghĩa
- Nguyên tắc công khai
III. Phương hướng cải
cách tổ chức bộ máy hành chính nhà nước
1. Cải cách thể chế
- Xây dựng và hoàn thiện
các thể chế, trước hết là thể chế kinh tế của nền kinh kết thị trường định hướng
xã hội chủ nghĩa, thể chế về tổ chức và hoạt động của hệ thống hành chính nhà
nước.
Bao gồm: thể chế về thị
trường, thể chế về tổ chức và hoạt động của hệ thống hành chính, thể chế về
quan hệ giữa nhà nước và nhân dân, thế chế về thẩm quyền quản lí nhà nước với
doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp nhà nước nói riêng
- Đổi mới quy trình xây
dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật
Rà soát, hệ thống hóa các
văn bản quy phạm pháp luật, loại bỏ các quy định không còn hiệu lực hoặc chồng
chéo, trung lắp, tăng cường năng lực của các cơ quan hành chính nhà nước,
nghiên cứu đổi mới quy trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, đảm bảo
sự tham gia hiệu quả của nhân dân vào quá trình xây dựng pháp luật, tuyên
truyền phổ biến rộng rãi.
- Bảo đảm việc tổ chức
thực thi pháp luật nghiêm minh của cơ quan nhà nước, của cán bộ, công chức.
- Tiếp tục cải cách thủ
tục hành chính.
2. Cải cách tổ chức bộ
máy hành chính
- Điều chỉnh chức năng,
nhiệm vụ của Chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ và
chính quyền địa phương các cấp cho phù hợp với yêu cầu quản lí nhà nước trong
tình hình mới
- Từng bước điều chỉnh
các công việc mà chính phủ, các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ
và chính quyền địa phương đảm nhiệm để khắc phục những chồng chéo, trùng lắp về
chức năng, nhiệm vụ. Chuyển cho các tổ chức xã hội, các tổ chức phi chính phủ
hoặc doanh nghiệp làm những công việc về dịch vụ không cần thiết phải do các cơ
quan hành chính nhà nước trực tiếp thực hiện.
- Bố trí lại cơ cấu tổ
chức của chính phủ cho phù hợp, tinh giảm bộ máy cơ quan thuộc chính phủ và các
tổ chức trực thuộc thủ tướng chính phủ
- Điều chỉnh cơ cấu tổ
chức bộ máy bên trong của các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc chính phủ
- Cải cách bộ máy chính
quyền địa phương, ổn định hệ thống, quy định rõ ràng quyền hạn và chức năng,
sắp xếp, tổ chức rõ ràng, phân công rành mạch, tinh giản bộ máy, nâng cao hiệu
suất công việc.
- Cải tiến phương thức
quản lí, lề lối làm việc của cơ quan hành chính các cấp
- Thực hiện từng bước hiện
đại hóa nền hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động chỉ đạo
của các cơ quan hành chính
3. Đổi mới, nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ, công chức
- Đổi mới công tác quản
lí cán bộ, công chức
Kiểm tra chất lượng cán
bộ, sửa đổi, bổ sung hệ thống ngạch, bậc, quy định về cán bộ công chức, xác
định cơ cấu cán bộ công chức hợp lí, hoàn thiện chế độ tuyển dụng cán bộ công
chức, xây dựng quy định thống nhất về tinh giản biên chế, đổi mới, nâng cao
năng lực của các cơ quan và cán bộ trong quản lí cán bộ công chức, công vụ phù
hợp với yêu cầu của thời đại mới, sửa đổi phân cấp trách nhiệm quản lí cán bộ
công chức
- Cải cách tiền lương và
các chế độ, chính sách đãi ngộ
Nâng lương tối thiểu cho
cán bộ, công chức đủ sống bằng lương, sửa đổi, bổ sung các quy định về chế độ
phụ cấp ngoài lương theo ngạch, bậc, theo cấp chuyên môn, nghiệp vụ cán bộ,
công chức cho cán bộ công chức làm việc trong điều kiện khó khăn, nguy hiểm,
độc hại, ban hành và thực hiện chế độ thưởng với cán bộ công chức hoàn thành xuất
sắc nhiệm vụ và các chế độ đãi ngộ khác ngoài tiền lương.
- Đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, công chức
- Nâng cao tinh thần
trách nhiệm và đạo đức cán bộ công chức
4. Cải cách hành chính
công
- Đổi mới cơ chế phân cấp
quản lí tài chính và ngân sách
- Bảo đảm quyền quyết
định ngân sách địa phương của hội đồng nhân dân các cấp, tạo điều kiện cho các
cơ quan địa phương chủ động trong quyết định
- Đổi mới cơ bản cơ chế
tài chính với khu vực dịch vụ công
Xây dựng quan niệm đúng
về dịch vụ công, tạo điều kiện cho các tổ chức xã hội, doanh nghiệp và nhân dân
tham gia cung cấp dịch vụ công, xóa bỏ cơ cấu cấp phát tài chính kiểu xin –
cho, ban hành cơ chế, chính sách tự chủ tài chính cho các đơn vị hành chính sự
nghiệp có điều kiện
- Thí điểm áp dụng một số
cơ chế tài chính mới như cho thuê đơn vị sự nghiệp công, cho thuê đất để xây
dựng cơ sở, nhà trường, chuyển đổi chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế với
các cán bộ, công chức chuyển từ các đơn vị công lập sang dân lập; khuyến khích
đầu tư phát triển các cơ sở đào tạo, y tế, khuyến khích liên doanh và đầu tư
trực tiếp vào lĩnh vực này, thực hiện khoán một số dịch vụ công cộng như vệ
sinh đô thị, cấp thoát nước…
- Đổi mới công tác kiểm
toán với cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, thực hiện công khai, minh bạch
về tài chính công.
Không có nhận xét nào