Trình bày quan
điểm có tính chất nguyên tắc của Đảng và Nhà nước về đổi mới nền hành chính ở
nước ta? Cần phải làm gì để quan điểm trên được quán triệt ở địa phương (bộ,
ngành) mình?
Nền hành chính nước ta
gồm các yếu tố cấu thành là:
1. Hệ thống thể chế bao
gồm Hiến pháp, luật, pháp lệnh và các văn bản pháp quy của cơ quan hành chính
2. Cơ cấu tổ chức và cơ
chế vận hành của bộ máy hành chính các cấp và chính phủ từ Trung ương tới chính
quyền cơ sở
3. Đội ngũ cán bộ, công
chức hành chính
Các yếu tố này gắn bó hữu
cơ với nhau, với các nhìn nhận như trên, quan điểm đối mới hành chính nhà nước
là cần phải cải cách đồng bộ cả ba yếu tố trên thì mới đảm bảo hiệu quả của cả
hệ thống. Nếu đổi mới không đồng bộ các bộ phận cấu thành sẽ dẫn tới tình trạng
chắp vá, kém hiệu quả.
Quan điểm về đổi mới hành
chính nhà nước, quan điểm đổi mới như thế nào là phù hợp?
1. Quan niệm hành chính
nhà nước: Hành chính nhà nước là một bộ phận của hệ thống chính
trị, là một hoạt động hành chính của các cơ quan thực thi quyền lực nhà nước để
quản lí điều hành các lĩnh vực của đời sống xã hội theo luật pháp.
Tại sao phải đổi mới hành
chính nhà nước: Hiện nay bộ máy hành chính nhà nước đang tồn tại một số nhược điểm lớn:
- Bệnh quan liêu
- Xa dân, xa cơ sở
- Tham nhũng, lãng phí
của công
- Bộ máy cồng kềnh, vận
hành kém hiệu quả, trật tự và kỉ cương hành chính bị buông lỏng
- Đội ngũ cán bộ công
chức thiếu kiến thức, năng lực kém, phẩm chất đạo đức kém.
Quan điểm đổi mới nền
hành chính nhà nước:
- Xây dựng nền hành chính
phải phù hợp với cơ chế quản lí mới.
- Nền hành chính là một
bộ phận của hệ thống chính trị, cải cách nền hành chính gắn với đổi mới hệ
thống chính trị
- Xây dựng nền hành chính
dân chủ phục vụ đắc lực cho nhân dân và giữ vững trật tự kỉ cương xã hội theo
pháp luật. Đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân, phục vụ dân tận tâm, tận tụy,
đáp ứng các yêu cầu chính đáng của dân, đòi hỏi mọi người dân tuân theo pháp
luật. Xử lí nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật.
- Cải cách hành chính
phải phục vụ đắc lực và thúc đẩy mạnh mẽ công cuộc đổi mới đất nước theo hướng
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là tư tưởng chiến lược của Đảng và Nhà
nước trong thời kì đổi mới.
- Cơ sở của kinh tế đổi
mới và phát triển đòi hỏi khuôn mẫu thể chế phải thích ứng và làm thay đổi chức
năng của tổ chức bộ máy nhà nước, trước hết là bộ máy hành chính, cơ cấu tổ
chức và con người trong hệ thống hành chính.
- Mọi chủ trương cải cách
nền hành chính đều phải xuất phát từ yêu cầu của cuộc sống và điều kiện thực
tế. nhằm tác động tích cực tới các lĩnh vực của xã hội, mang hiệu quả thiết
thực
Điều quan trọng nhất của
cải cách hành chính nhà nước là phải coi việc này là một bộ phận quan trọng của việc
xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam, gắn liền với đổi mới và chỉnh đốn Đẳng.
Quan điểm này nhấn mạnh sự thống nhất hữu cơ giữa xây dựng Đảng, kiện toàn Nhà
nước và cải cách nền hành chính trong điều kiện Đảng duy nhất nắm quyền. Như
vậy trước hết phải chỉnh đốn Đảng trong đội ngũ cán bộ công chức, đổi mới lãnh
đạo đảng trong quản lí Nhà nước. Cải cách phải kết hợp với đổi mới tổ chức và
hoạt động của quốc hội, các cơ quan tư pháp, lập pháp và hành pháp.
Câu 3: Trình
bày khái quát về tổ chức bộ máy Nhà nước và những phương hướng cải cách bộ máy
nhà nước?
1. Khái quát về tổ chức
bộ máy Nhà nước:
Xuất phát từ chức năng của
nhà nước (chuyên chính, trấn áp, tổ chức và xây dựng; quản lí cộng đồng và bảo
vệ lợi ích giai cấp, dân tộc), bộ máy nhà nước gồm 3 loại cơ quan: cơ quan lập
pháp, cơ quan hành pháp và cơ quan tư pháp.
Bộ máy Nhà nước theo Hiến
pháp 1992 gồm có 4 hệ thống cơ quan:
- Hệ thống cơ
quan quyền lực nhà nước bao gồm:
+ Quốc hội (cơ quan lập pháp) là cơ
quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của
nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Quốc hội thống nhất ba
quyền: Lập pháp, hành pháp và tư pháp nhưng không phải là cơ quan độc
quyền. Hiến pháp và pháp luật quy định cho Quốc hội có các chức năng, nhiệm
vụ, quyền hạn nhất định: là cơ quan duy nhất có quyền lập hiến và lập pháp,
ban hành các quy phạm pháp luật có hiệu lực pháp luật cao nhất, điều chỉnh các
quan hệ xã hội cơ bản nhất, tạo nên thể chế xã hội; quyết định những vấn đề cơ
bản nhất về đối nội và đối ngoại của đất nước như các nhiệm vụ kinh tế –
xã hội, quốc phòng, an ninh của đất nước; xác định các nguyên tắc chủ
yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước, trực tiếp thành lập các
cơ quan quan trọng trong bộ máy nhà nước, trực tiếp bầu, bổ nhiệm các
chức vụ cao nhất trong các cơ quan nhà nước trung ương; thực hiện quyền giám
sát tối cao toàn bộ hoạt động của nhà nước, giám sát việc tuân theo hiến
pháp và pháp luật qua việc nghe báo cáo của các cơ quan tối cao nhà nước, thông
qua hoạt động của các cơ quan quốc hội, đại biểu quốc hội, thông qua hình thức
chất vấn của đại biểu quốc hội với những đối tượng xác định trong bộ máy nhà
nước.
Cơ cấu tổ chức của Quốc
hội gồm:
Ủy ban thường vụ quốc hội: cơ quan thường trực của
quốc hội, gồm có Chủ tịch quốc hội, các phó chủ tịch quốc hội, các ủy viên
thường vụ quốc hội được bầu tại kì họp thứ nhất mỗi khóa quốc hội. Ủy ban
thường vụ quốc hội có nhiệm vụ, quyền hạn cơ bản như sau: Ban hành pháp lệnh
về các vấn đề được quốc hội trao trong chương trình làm luật của Quốc hội, giải
thích hiến pháp, luật, pháp lệnh; thực hiện giám sát thi hành hiến pháp,
luật, nghị quyết, hoạt động của chính phủ, tòa án nhân dân tối cao, việt kiểm
sát nhân dân tối cao, đình chỉ thi hành các văn bản của Chính phủ, thủ
tướng chính phủ, tòa án nhân dân và viện kiểm sát nhân dân trái với hiến pháp.
luật, nghị quyết của quốc hội và trình quốc hội quyết định việc hủy bỏ; giám
sát, hướng dẫn hoạt động của hội đồng nhân dân, bãi bỏ các nghị
quyết sai trái của hội đồng nhân dân cấp tỉnh, giải tán hội đồng nhân
dân cấp tỉnh trong trường hợp gây thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của nhân
dân; quyết định tổng động viên hoặc động viên cục bộ, công bố tình trạng
khẩn cấp trong phạm vi cả nước hoặc từng địa phương; thực hiện quan hệ đối
ngoại của quốc hội; tổ chức trưng cầu ý kiến nhân dân theo quyết định
của quốc hội; ngoài ra còn một số quyền hạn khác như quyết định vấn đề
nhân sự của chính phủ theo đề nghị của thủ tướng chính phủ, tuyên bố tình trạng
chiến tranh khi đất nước bị xâm lược…
Hội đồng dân tộc: được lập ra để đảm bảo
sự phát triển bình đẳng, đồng đều của các dân tộc Việt Nam
Ủy ban của quốc hội: được lập ra để theo dõi
các lĩnh vực hoạt động của quốc hội nhằm giúp quốc hội thực hiện các nhiệm vụ,
quyền hạn trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Các ủy ban của quốc hội là
hình thức thu hút các đại biểu vào việc thực hiện công tác chung của quốc hội.
Các ủy ban của quốc hội có nhiệm vụ nghiên cứu thẩm định các dự án luật,
kiến nghị về luật, pháp lệnh và các dự án khác, các báo cáo được quốc
hội hoặc ủy ban thường vụ quốc hội trao, trình quốc hội, ủy ban thường vụ quốc
hội cho ý kiến về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh, thực hiện quyền
giám sát trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn do pháp luật quy định, kiến
nghị những vẫn đề thuộc phạm vi hoạt động của ủy ban.
Đại biểu quốc hội: là người đại diện cho ý
chí, nguyện vọng của nhân dân, đồng thời là đại biểu cấu thành cơ quan quyền
lực cao nhất của nhà nước. Đại biểu quốc hội vừa chịu trách nhiệm trước cử tri,
vừa chịu trách nhiệm trước quốc hội. Chức năng của đại biểu quốc hội là thu
thập và phản ánh ý kiến của cử tri, biến ý chí của nhân dân thành ý chí của
nhà nước, đưa các quy định của luật, các quyết sách của quốc hội vào cuộc sống.
Quốc hội hoạt động bằng
nhiều hình thức: kì họp của quốc hội, hoạt động của các cơ quan quốc hội, đại
biểu quốc hội, các đoàn đại biểu quốc hội… Nhưng quan trọng nhất vẫn là các kì
họp của quốc hội. Kết quả hoạt động của các hình thức khác được thể hiện tập
trung tại các kì họp quốc hội.
+ Hội đồng nhân dân: cơ quan quyền lực nhà
nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân
dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương
và các cơ quan nhà nước cấp trên.
Hội đồng nhân dân cấp
tỉnh, cấp huyện có thường trực hội đồng nhân dân, cấp xã không lập thường trực.
Chức năng thường trực hội đồng nhân dân xã do chủ tịch và phó chủ tịch giúp
việc thực hiện.
- Chủ tịch
nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Chủ tịch nước có quyền
hạn khá rộng, bao quát nhiều lĩnh vực của đời sống chính trị, xã hội.
+ Trong tổ chức
nhân sự của bộ máy nhà nước: chủ tịch nước có quyền đề nghị quốc
hội bầu, miễn nhiệm, bãi nhiệm phó chủ tịch nước, thủ tướng chính phủ,
chánh án tòa án nhân dân tối cao, viện trưởng viện kiểm sát nhân dân tối cao, bổ
nhiệm, miễn nhiệm, cách chức phó chánh án, thảm phán tòa nhân dân tối cao,
phó viện trưởng, kiểm sát viên viện kiểm sát nhân dân tối cao; căn cứ vào
nghị quyết của quốc hội để bổ nhiệm, miễn nhiệm, cách chức các phó thủ
tướng và các thành viên khác của chính phủ.
+ Trong lĩnh vực
an ninh quốc gia: thống lĩnh các lực lượng vũ trang và giữ chức
chủ tịch hội đồng quốc phòng và an ninh; quyết định phong hàm,
cấp sĩ quan cấp cao và các hàm, cấp khác trong lĩnh vực khác…
+ Các lĩnh vực
khác: ngoại giao, thôi, nhập quốc tịch, đặc xá…
- Cơ quan thực
hiện quyền hành pháp gồm: Chính phủ, các bộ và cơ quan ngang bộ,
ủy ban nhân dân cấp tỉnh, huyện, xã và các cơ quan chuyên môn thuộc ủy ban nhân
dân.
+ Chính phủ:
là cơ quan chấp hành của Quốc hội, là cơ quan hành chính cao nhất của nhà nước
cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Chính phủ có chức năng
thống nhất quản lí mọi lĩnh vực của đời sống xã hội: lãnh đạo thống nhất
bộ máy hành chính từ trung ương tới cơ sở về tổ chức cán bộ, đảm bảo thi hành
hiến pháp và pháp luật; quản lí xây dựng kinh tế quốc dân, thực hiện
chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, quản lí y tế, giáo dục, quản
lí ngân sách nhà nước, thi hành các biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền,
lợi ích hợp pháp của công dân, quản lí công tác đối ngoại, thực
hiện chính sách xã hội… của Nhà nước. Khi thực hiện các chức năng này,
Chính phủ chỉ tuân theo Hiến pháp, luật, pháp lệnh, nghị quyết
của các cơ quan quyền lực nhà nước. Chính phủ có toàn quyền giải quyết công
việc với tính sáng tạo, chủ động, linh hoạt trên cơ sở chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn đã được pháp luật quy định… Chính phủ có quyền tham
gia vào hoạt động lập pháp bằng quyền trình dự án luật trước quốc hội, dự
án pháp lệnh trước ủy ban thường vụ quốc hội, trình quốc hội các dự án kế
hoạch, ngân sách nhà nước và các dự án khác.
Chính phủ gồm có Thủ
tướng chính phủ, các phó thủ tướng, các Bộ trưởng và thủ trưởng các cơ quan
ngang bộ do thủ tướng chính phủ lựa chọn, không nhất thiết phải là đại biểu
quốc hội, và đề nghị quốc hội phê chuẩn. Chính phủ không tổ chức ra cơ quan
thường trực, thay vào đó là một phó thủ tướng được phân công đảm nhận chức vụ
phó thủ tướng thường trực.
+ Các Bộ và cơ
quan ngang Bộ: (gọi chung là Bộ) là các bộ phận cấu thành của chính
phủ. Bộ và các cơ quan ngang bộ thực hiện chức năng quản lí nhà nước đối với
ngành hoặc lĩnh vực công tác trong phạm vi cả nước, quản lí nhà nước các
dịch vụ công thuộc ngành, lĩnh vực, thực hiện đại diện chủ sở hữu phần vốn
doanh nghiệp có vốn nhà nước theo quy định của pháp luật.
Phạm vi quản lí của bộ và
các cơ quan ngang bộ được phân công bao quát toàn bộ mọi tổ chức và hoạt động
thuộc mọi thành phần kinh tế, trực thuộc các cấp quản lí khác nhau, từ trung
ương đến địa phương, cơ sở. Bộ quản lí theo ngành hoặc lĩnh vực công tác. Vì
vậy có hai loại Bộ: bộ quản lí theo ngành (quản lí những ngành kinh tế,
kĩ thuật hoặc sự nghiệp như nông nghiệp, y tế, giao thông vận tải, giáo dục…
bằng chỉ đạo toàn diện những cơ quan, đơn vị trực thuộc ngành từ trung ương tới
địa phương) và bộ quản lí theo lĩnh vực (quản lí những lĩnh vực như tài
chính, kế hoạch – đầu tư, lao động – xã hội, khoa học công nghệ…bằng các hoạt
động liên quan tới tất cả các bộ, các cấp quản lí, tổ chức xã hội và công dân
nhưng không can thiệp vào hoạt động quản lí nhà nước của các cấp chính quyền và
quyền tự chủ, sản xuất kinh doanh của các đơn vị kinh tế.)
Bộ trưởng là thành viên
chính phủ, người đứng đầu cơ quan quản lí ngành hay lĩnh vực, một mặt tham gia
cùng chính phủ quyết định tập thể những nhiệm vụ của chính phủ tại các kì họp
chính phủ, mặt khác chịu trách nhiệm quản lí nhà nước về lĩnh vực, ngành mình
phụ trách trong phạm vi cả nước, đảm bảo quyền tự chủ trong hoạt động sản xuất
kinh doanh của các cơ sở theo quy định của pháp luật.
Cơ cấu tổ chức của bộ bao
gồm: các cơ quan giúp bộ trưởng thực hiện chức năng quản lí nhà nước (các vụ
chuyên môn, thanh tra, văn phòng bộ) và các tổ chức sự nghiệp trực thuộc bộ
(các cơ quan nghiên cứu tham mưu về những vấn đề cơ bản, chiến lược, chính
sách; các tổ chức sự nghiệp nghiên cứu khoa học, kĩ thuật, giáo dục, các tổ
chức kinh doanh là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc bộ không nằm trong cơ cấu
hành chính của bộ.
+ Ủy ban nhân dân:
do Hội đồng nhân dân bầu ra, là cơ quan chấp hành của hội đồng nhân
dân và cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Ủy ban nhân dân chịu trách
nhiệm chấp hành Hiến pháp, luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và
nghị quyết của hội đồng nhân dân. Ủy ban nhân dân có
nhiệm vụ quản lí nhà nước đối với các lĩnh vực khác nhau của đời sống
địa phương, thực hiện tuyên truyền, giáo dục pháp luật, kiểm tra
việc chấp hành Hiến pháp, luật, các văn bản của cơ quan nhà nước cấp trên và
nghị quyết của hội đồng nhân dân cùng cấp tại các cơ quan nhà nước, tổ chức xã
hội, tổ chức kinh tế, đơn vị vũ trang, đảm bảo an ninh chính trị, trật
tự, an toàn xã hội, thực hiện xây dựng lực lượng vũ trang và xây dựng
quốc phòng toàn dân, quản lí hộ khẩu, hộ tịch, quản lí công tác tổ chức
biên chế, lao động tiền lương, tổ chức thu chi ngân sách của địa phương theo
quy định của pháp luật.
Thành phần ủy ban nhân
dân có Chủ tịch, các phó chủ tịch và các ủy viên.
Các cơ quan hành chính
nhà nước được quản lí theo các nguyên tắc:
+ Nguyên tắc Đảng lãnh đạo,
nhân dân làm chủ, nhà nước quản lí.
+ Nguyên tắc tập trung
dân chủ
+ Nguyên tắc kết hợp quản
lí theo ngành với quản lí theo lãnh thổ
+ Nguyên tắc phân định và
kết hợp tốt chức năng quản lí nhà nước về kinh tế với chức năng quản lí kinh
doanh của các tổ chức kinh tế
+ Nguyên tắc pháp chế xã
hội chủ nghĩa
+ Nguyên tắc công khai
- Tòa án nhân
dân và Viện kiểm sát nhân dân là những
khâu trọng yếu, cơ bản thuộc hệ thống các cơ quan tư pháp, thực hiện quyền tư
pháp. Trong phạm vi chức năng của mình, các cơ quan này có nhiệm vụ bảo vệ
pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa và quyền làm chủ của
nhân dân, bảo vệ tài sản nhà nước, của tập thể, bảo vệ tính mạng, tài sản, tự
do, danh dự và nhân phẩm của công dân. Tòa án nhân dân và Viện kiểm sát nhân
dân giải quyết các vụ việc cụ thể bằng những hình thức khác nhau.
+ Tòa án nhân dân:
thực hiện nhiệm vụ bảo vệ pháp luật thông qua hoạt động xét xử.
Đây là chức năng riêng có của tòa án. Hoạt động xét xử của Tòa án nhân dân có
các đặc điểm:
- Nhân danh nhà nước cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
- Xét xử là kiểm tra hành
vi pháp lí của các cơ quan nhà nước, các cán bộ, công chức trong bộ máy nhà
nước trong quá trình giải quyết các vụ việc có liên quan đến việc bảo vệ các
quyền, tự do, danh dự, nhân phẩm, tài sản của con người, bảo vệ quyền làm chủ
của nhân dân.
- Xét xử nhằm ổn định
trật tự pháp luật, giữ vững kỉ cương xã hội, tự do an toàn cho con người, làm lành
mạnh các quan hệ xã hội.
- Xét xử mang nội dung
giáo dục với đương sự cũng như với xã hội, tạo ý thức pháp luật cho mỗi cá
nhân, từ đó có được những hành vi phù hợp với yêu cầu của pháp luật trong mối
quan hệ xã hội.
Tòa án nhân dân gồm: Tòa
án nhân dân tối cao, tòa án nhân dân cấp tỉnh, tòa án nhân dân cấp huyện, tòa
án quân sự trung ương, tòa án quân sự quân khu, tòa án quân sự khu vực, và các
tòa án khác theo quy định của pháp luật.
Tòa án nhân dân được tổ
chức theo cơ cấu gồm: thấm phán (được bổ nhiệm theo nhiệm kì), hội thẩm nhân
dân (ở tòa án tối cao và tòa án quân sự thực hiện chế độ cử, tại các tòa án
nhân dân địa phương thực hiện theo chế độ bầu). Tòa án nhân dân xét xử tập
thể và quyết định theo đa số, các Chánh án tòa án nhân dân phải chịu
trách nhiệm và báo cáo công tác trước các cơ quan quyền lực nhà nước cùng cấp.
Tòa án nhân dân xét xử
theo nguyên tắc:
- Thẩm phán và Hội thẩm
nhân dân độc lập, chỉ tuân theo pháp luật.
- Xét xử công khai, trừ
trường hợp đặc biệt theo luật định.
- Đảm bảo quyền bào chữa
của bị cáo và quyền bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự
- Công dân thuộc các dân
tộc ít người được quyền dùng tiếng nói và chữ viết của dân tộc mình trước phiên
tòa.
- Các bản án, quyết định
của tòa án nhân dân đã có hiệu lực pháp luật phải được tôn trọng và chấp hành
nghiêm chỉnh.
+ Viện kiểm sát
nhân dân: thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư
pháp theo quy định của hiến pháp và pháp luật, góp phần đảm bảo cho pháp luật
được chấp hành nghiêm chỉnh và thống nhất.
Các công tác của Viện
kiểm sát nhân dân gồm:
- Thực hành quyền công tố
và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc điều tra các vụ án hình sự của
các cơ quan điều tra và các cơ quan khác được giao tiến hành một số hoạt động
điều tra.
- Điều tra một số loại tội
xâm phạm hoạt động tư pháp mà người phạm tội là cán bộ thuộc các cơ quan tư
pháp
- Thực hành quyền công tố
và kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong việc xét xử các vụ án hình sự
- Kiểm sát việc tuân theo
pháp luật trong việc giải quyết các vụ án dân sự, hôn nhân và gia đình, hành
chính, kinh tế. lao động và những việc khác theo quy định của pháp luật
- Kiểm sát việc tuân theo
pháp luật trong thi hành bản án, quyết định của tòa án nhân dân.
- Kiểm sát việc tuân theo
pháp luật trong tạm giữ, tạm giam, quản lí, giáo dục người chấp hành án phạt
tù.
Các Viện kiểm sát được
phân thành Viện kiểm sát nhân dân tối cao, viện kiểm sát nhân dân tỉnh, thành
trực thuộc trung ương, viện kiểm sát nhân dân thuộc huyện, quận, thị xã, thành
phố thuộc tỉnh, các viện kiểm sát quân sự. Các viện kiểm sát do Viện trưởng
lãnh đạo.
Tóm lại, các cơ quan nhà nước hoạt
động trong một thể thống nhất, đồng bộ, có liên kết hữu cơ với nhau và có các
đặc điểm:
- Các cơ quan nhà nước
được thành lập theo trình tự nhất định được quy định trong pháp luật
- Cơ quan nhà nước có
thẩm quyền do pháp luật quy định
- Hoạt động của cơ quan
nhà nước mang tính quyền lực và được đảm bảo bằng quyền lực nhà nước, hoạt động
đó được tuân theo thủ tục do pháp luật quy định.
- Những người đảm nhiệm
chức trách trong các cơ quan nhà nước phải là công dân Việt Nam
2. Phương hướng cải cách
bộ máy nhà nước
- Các vấn đề
còn tồn tại: bộ máy nhà nước cồng kềnh, nhiều đầu mối, tầng nấc
trung gian, chất lượng hoạt động và hiệu quả thấp. Chức năng, nhiệm vụ, thẩm
quyền và chế độ trách nhiệm của nhiều cơ quan và người đứng đầu chưa thật rõ,
còn chồng chéo, cơ chế vận hành và nhiều mối quan hệ còn bất hợp lí, đội ngũ
cán bộ, công chức còn hạn chế cả về mặt năng lực chuyên môn và tinh thần trách
nhiệm. Các vấn đề trên dẫn tới hậu quả là hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà
nước còn chưa cao, công tác quản lí đất nước (nhất là quản lí kinh tế) còn lúng
túng, mắc nhiều sai sót, sản xuất tuy có tăng nhưng vẫn có nguy cơ tụt hậu, tài
nguyên đất nước chưa được khai thác tốt…
- Quan điểm xây dựng,
kiện toàn bộ máy nhà nước:
+ Xây dựng nhà nước cộng
hòa xã hội chủ nghĩa của dân, do dân và vì dân, lấy liên minh giai cấp công
nhân với giai cấp nông dân và tầng lớp trí thức làm nền tảng, do đảng cộng sản
lãnh đạo trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh và kiên định
con đường lên chủ nghĩa xã hội, đảm bảo tính giai cấp công nhân gắn bó chặt chẽ
với tính dân tộc, tính nhân dân của Nhà nước ta, phát huy đầy đủ tính dân chủ
trong mọi sinh hoạt của nhà nước, xã hội.
+ Quyền lực nhà nước là
thống nhất, có sự phân công, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan nhà nước trong
thực hiện ba quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp.
+ Quán triệt nguyên tắc
tập trung dân chủ trong tổ chức và hoạt động của nhà nước nhằm tăng cường sự
lãnh đạo điều hành tập trung thống nhất của trung ương, đồng thời phát huy
trách nhiệm và tính năng động, sáng tạo của địa phương, khắc phục khuynh hướng
phân tán cục bộ và tập trung quan liêu. Mỗi cấp, ngành đều có thẩm quyền, trách
nhiệm được phân định rõ.
+ Tăng cường pháp chế xã
hội chủ nghĩa, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, quản lí xã hội
bằng pháp luật, đồng thời coi trọng giáo dục, nâng cao đạo đức xã hội chủ
nghĩa.
+ Tăng cường vai trò lãnh
đạo của đảng đối với nhà nước.
- Phương hướng
thực hiện cải cách bộ máy nhà nước:
+ Tiếp tục đổi mới và tổ
chức hoạt động của Quốc hội nhằm đẩy mạnh hoạt động lập pháp, tăng cường công
tác giám sát của quốc hội tại kì họp quốc hội và hoạt động giám sát của các cơ
quan thuộc quốc hội, đại biểu quốc hội, tăng tỉ lệ đại biểu quốc hội chuyên
trách, sắp xếp bộ máy giúp việc của quốc hội theo hướng tinh giản về đầu mối,
tăng cường cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ có trình độ cao.
+ Cải cách nền hành chính
nhà nước: thể chế hành chính, thủ tục hành chính, tổ chức bộ máy, quy chế và
hoạt động của hệ thống hành chính, hoàn thiện chế độ công vụ, công chức, thực
hiện cải cách hành chính công.
+ Đổi mới hoạt động của
các cơ quan tư pháp: xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật làm cơ sở cho hoạt
động, tổ chức của hệ thống các cơ quan tư pháp, xác định thẩm quyền của các tòa
án, thành lập các tòa án chuyên trách khác, hoàn thiện tổ chức và hoạt động của
các viện kiểm sát, các cơ quan hỗ trợ tư pháp.
+ Phát huy quyền làm chủ
của nhân dân trong quản lí nhà nước và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, cơ
quan, tổ chức nhà nước.
Không có nhận xét nào